WiPC Cases 2012
Beknopt overzicht van de Writers-in-Prison-Cases 2012
(door Job Degenaar)
Voorwoord
In het onderstaande vindt u een keuze uit de cases die in 2012 grote bezorgdheid veroorzaakten. Deze cases staan in uitvoerige vorm op de WiPC-site van PEN International: www.pen-international.org. De volledige caselist van januari t/m juni 2012 is daarop ook te vinden. De caselist van juli t/m december 2012 komt daar in maart of april 2012 beschikbaar.
De cases in deze ‘bloemlezing’ zijn alfabetisch en in tijdsvolgorde per land gerangschikt, zodat een overzicht ontstaat van welke problemen kenmerkend zijn voor een bepaald land.
In de meeste landen ter wereld hebben de autoriteiten artikel 19 van het International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR) ondertekend, waardoor ze kunnen worden aangesproken wanneer hun gedrag daarmee niet strookt:
Article 19
1. Everyone shall have the right to hold opinions without interference.
2. Everyone shall have the right to freedom of expression; this right shall include freedom
to seek, receive and impart information and ideas of all kinds, regardless of frontiers,
either orally, in writing or in print, in the form of art, or through any other media of his
choice.
3. The exercise of the rights provided for in paragraph 2 of this article carries with it
special duties and responsibilities. It may therefore be subject to certain restrictions, but
these shall only be such as are provided by law and are necessary:
(a) For respect of the rights or reputations of others;
(b) For the protection of national security or of public order (ordre public), or of public
health or morals.
Bahrein
24 januari Ondanks gedane beloften van regeringswege moet geconstateerd worden dat hervormingen niet zijn nagekomen. Mensenrechtenactivisten, onder wie schrijvers die opkomen voor de vrijheid van meningsuiting, worden nog steeds tot lange gevangenisstraffen, soms tot levenslang veroordeeld.
23 april De gezondheid van schrijver-mensenrechtenactivist Abdulhadi Al-Khawaja is in gevaar, nu hij 65 dagen in hongerstaking is. Op 8 februari begon hij die als protest vanwege zijn onwettige arrestatie in april 2011, zijn detentie en slechte behandeling. Hij zou doorgaan ‘tot de vrijheid of de dood’. Hij werd tot levenslang veroordeeld door een militair gerechtshof, samen met twintig andere activisten en verdedigers van mensenrechten. Hij is de stichter van het Gulf Centre for Human Rights en het Bahrain Centre for Human Rights.
04 september De vonnissen tegen dertien mensenrechtenactivisten, onder wie Abdulhadi Al-Khawaja en Dr. Abduljalil Al-Singace, oplopend tot levenslange gevangenisstraf vanwege hun vreedzame oppositie-activiteiten, worden, ondanks grote internationale protesten, gehandhaafd.
29 oktober De gezondheid van Dr. Abduljalil Al-Singace (zie 04 september) is aanzienlijk verslechterd, nadat hij op 13 oktober in hongerstaking ging om te protesteren tegen de fysieke en psychologische ‘ill-treatments’ van gevangenen in de Jaw-gevangenis, waarin hij zelf verblijft.
Brazilië
15 februari Twee journalisten, Paulo Roberto Cardoso Rodrigues en Mario Randolpho Marques Lopes, worden doodgeschoten. Ze hadden contacten met de oppositie en laakten lokale autoriteiten. In de afgelopen twee jaar zijn zeven journalisten vermoord.
23 april De Braziliaanse journalist Décio Sá wordt doodgeschoten. Zijn moord kan verband houden met een artikel dat hij schreef over een lokale politicus die in prostitutiekringen verkeerde en over de moord op een student.
21 november Webjournalist en uitgever Eduardo Carvalho wordt vermoord. Hij ontving al eerder doodsbedreigingen. Hij kritiseerde vooral de corruptie bij lokale politie en politici. Sinds 2010 zijn er tien journalisten vermoord.
Cambodja
01 oktober De prominente Journalist en mensenrechtenactivist Mam Sonando (71) wordt tot twintig jaar gevangenis veroordeeld vanwege het uitlokken van oproer en zijn aanvallen tegen de staat. Zijn gezondheid is slecht. Hij zou dorpelingen in het noorden hebben aangezet tot het protesteren tegen regeringsplannen om land te onteigenen.
China
23 en 26 december 2011 Dissident schrijver Chen Xi wordt veroordeeld tot 10 jaar gevangenisstraf i.v.m. ondermijnende opruiïng tegen de staatsmacht in online-essays op overzeese websites. Zijn veroordeling volgt op die van de dissidente schrijver Chen Wei, die op 23 december werd veroordeeld tot 9 jaar wegens opruiïng tegen de staatsmacht in vier online-artikelen.
18 januari Het vonnis van 10 jaar celstraf wordt overhandigd aan dissident schrjver Li Tie vanwege zijn subversieve geschriften en verboden lidmaatschap van de politieke partij China Social Democratic Party.
25 januari Dissident schrijver Zhu Yufu wordt beschuldigd van ondermijning van het staatsgezag in een online-gepubliceerd gedicht waarin hij mensen oproept hun vrijheid van expressie te verdedigen.
14 februari Zhu Yufu (zie 25 januari) krijgt 7 jaar celstraf voor zijn ‘subversief’ gedicht ‘It’s Time’.
22 februari In de autonome regio Tibet wordt Gangkye Drubpa Kyab sinds 15 februari op een onbekende locatie vastgehouden. Zijn arrestatie komt na een toename van ongeregeldheden sinds een golf van zelfmoorden en protesten tegen de Chinese overheersing.
19 september Schrijver en lid van het Independent Chinese PEN Centre (ICPC) dr. Jiao Guobiao wordt gearresteerd. Hij kreeg eerder al een reisverbod voor het bijwonen van het 78ste PEN-congres in Korea. Hij heeft huisarrest en wordt bewaakt. De aanklacht is ‘verdenking van aanzetten tot subversiviteiten tegen de staat’. Hij laakte de houding van de Chinese leiders, o.m. bij het territoriaal dispuut met Japan m.b.t. de Daioyu-eilanden.
27 september Jiao Guobiao (zie 19 september) wordt vrijgelaten. Hij blijft echter onder streng toezicht.
Colombia
13 januari PEN onderzoekt de zaak van de Colombiaanse dichteres Angye Gaona, die beschuldigd wordt van drugstransport en rebellie, maar die ook in haar geschriften kritisch is over de houding van de regering m.b.t. onrechtmatigheden.
28 april De Franse journalist-documentairemaker Roméo Langlois wordt door de guerillabeweging FARC ontvoerd als hij soldaten filmt die cocaïne-velden verwoesten.
Ecuador
7 februari Tegen journalisten van de oppositiekrant El Universo worden door het Hoogste Gerechtshof de driejarige gevangenisstraffen gehandhaafd. Er moet een gezamenlijk bedrag van 40.000.000 US-dollar als schadevergoeding betaald worden aan president Rafael Correa vanwege een artikel waarin de president beschuldigd wordt van een aantal misstanden. De situatie voor journalisten in Ecuador verslechtert. Vrije meningsuiting wordt bedreigd door anti-terreurwetten, waaronder laster valt. De afgelopen jaren zijn diverse journalisten die de oppositie steunden, gevangengezet op grond van deze wetten.
28 februari De eigenaars en ex-redacteur van El Universo worden vrijgesproken en ook het vonnis tegen de schrijvers is teruggetrokken.
Egypte
1 februari Internetblogger en activist Maikal Nabil Sanad wordt vrijgelaten. Hij was in maart 2011 gearresteerd en door een militair gerechtshof tot 3 jaar celstraf veroordeeld i.v.m. smaad jegens de militaire institutie.
Ethiopië
27 januari De journalisten Reeyot Alemu en Woubshet Taye zijn veroordeeld tot 14 jaar cel en Elias Kifle tot levenslang. Ze worden beschuldigd van terrorisme. Het WiPC vermoedt dat ze veroordeeld zijn vanwege hun kritische berichtgeving en steun aan oppositionele groeperingen.
27 juni Journalist Eskinder Nega, die werkte voor PEN American Center, en vijf andere collega’s worden beschuldigd van terroristische activiteiten. Nega bekritiseerde de ingevoerde draconische anti-terrorisme-wetgeving, toen bleek dat een aantal journalisten als ‘verdachte terroristen’ werd beschouwd. Tegen alle journalisten is levenslang geëist.
13 juli Eskinder Nega wordt tot 18 jaar gevangenisstraf veroordeeld. Acties die Ethiopië als terroristisch bestempelt, worden in andere landen niet eens beschouwd als misdadig. Sinds november 2011 zijn tenminste 11 journalisten van terrorisme beschuldigd.
Filippijnen
22 maart Dichter, journalist en activist Ericson Acosta wordt wegens illegaal bezit van explosieven sinds februari 2011 vastgehouden zonder vorm van proces. Bij zijn arrestatie was hij ongewapend. Normaal worden maximaal 180 dagen in acht genomen dat iemand vastzit zonder vorm van proces.
Groot-Brittannië/India
20 januari Voorafgaande aan zijn optreden tijdens het grootste Aziatische literaire festival, het Jaipur Festival, is de Engelse auteur Salman Rushdi met de dood bedreigd door leden van de criminele onderwereld van Mumbai. Daarna heeft hij zich teruggetrokken.
Iran
10 januari De vertaler-dichter Mohammad Soleimani Nia wordt zonder beschuldiging vastgehouden. De reden van zijn gevangenschap is onbekend. Sinds eind november staat hij onder grote druk door ondervragingen van veiligheidsdiensten en verbanning. Mogelijk is het ontwikkelen van een website ten behoeve van een professioneel sociaal netwerk in 2007 de reden van zijn arrestatie.
15 januari Via andere wegen dan het International WiPC bereikt ons het bericht dat twee vrouwelijke Iraanse journalisten, Parastoo Dokhoukhaki en Marzieh Rasouli, zijn gearresteerd en sindsdien geïsoleerd worden gehouden in de beruchte Evin-gevangenis in Teheran. Vermoedelijk zijn ook zij het slachtoffer geworden van de Iraanse campagne tegen journalisten. De zaak wordt ook door WiPC onderzocht.
19 april Mohammad Soleimani Nia (zie 10 januari) is een hongerstaking begonnen. Zijn fysieke toestand is kwetsbaar.
21 april Tegen de prominente Iraanse mensenrechtenactiviste en journalist Nargess Mohammadi is een celstraf geëist van 6 jaar. Haar gezondheid is uiterst wankel. Ze was het vroegere afdelingshoofd van het Defenders of Human Rights Centre (DHRC) en werd opgepakt omdat ze lid was van de DHRC, ‘handelde tegen de nationale veiligheid’ en propaganda voerde tegen het regime.
13 juni Het vonnis van één jaar gevangenisstraf is overhandigd aan vertaalster en vrouwenrechtenactiviste Manijeh Najm Eraghi (aka Araghi) en de vooraanstaande kritische econoom-schrijver Fariborz Rais Dana, aan beiden vanwege hun lidmaatschap van de Iraanse Schrijvers Vereniging.
28 juni De gezondheid van mensenrechtenverdedigster en journaliste Nargess Mohammadi, die een zesjarige straf werd opgelegd en een zgn. ‘ill treatment’ kreeg, verslechtert ernstig, nu ze is overgebracht naar een verafgelegen gevangenis. Ze heeft een spierziekte en ontbeert medicijnen. De mensenrechtenactiviste zit gevangen wegens propaganda tegen het regime en het in gevaar brengen van de nationale veiligheid. Zij is het vroegere afdelingshoofd van Defenders on Human Rights Centre (DHRC) en kreeg een award voor haar verdiensten.
25 juli Twee Azerbeidjaanse dichters-journalisten, Farid Huseyn en Shahriyar Hajizade, zouden op 2 mei zijn gekidnapt door Iraanse veiligheidsdiensten in het noordwesten van Iran. Ze worden beschuldigd van drugstransporten en e-spionage en worden op een onbekende locatie vastgehouden.
30 juli Nargess Mohammadi (zie 28/06) wordt onder grote internationale druk vrijgelaten.
4 september Farid Huseyn en Shahriyar Hajizade worden vrijgelaten en overgedragen aan het Azerbeidjaanse Consulaat.
17 oktober Nasrin Sotoudeh, de bekende advocate en mensenrechtenactiviste die vanwege haar kritiek op de Iraanse regering en verdediging van mensenrechten een gevangenisstraf, voornamelijk in isolement, van zes jaar uitzit, is in hongerstaking gegaan. Ze werd veroordeeld wegens ‘propaganda tegen het regime, handelen tegen de nationale veiligheid en het zich afzetten tegen de islamitische kledingcode (Hijab) in een gefilmde speech’. Haar gezondheid is zeer verzwakt en ze verkeert in levensgevaar.
Kameroen
20 januari Schrijver Enoh Meyomesse wordt door een militair gerechtshof gevonnist en loopt de kans 55 jaar te worden vastgezet. Hij wordt beschuldigd van gewapende diefstal en een poging tot het plegen van een coup. Alom wordt sterk getwijfeld aan het waarheidsgehalte van deze beschuldigingen.
6 februari De beschuldiging tegen Enoh Meyomesse van couppleging wordt ingetrokken. De aanklacht i.v.m. diefstal blijft echter gehandhaafd.
13 april De aanklacht tegen Enoh Meyomesse is nog verder teruggebracht. Hij wordt nog wel beschuldigd van betrokkenheid bij een gewapende overval waarbij 78 gram goud werd buitgemaakt. Allerwegen wordt vermoed dat hij vastzit vanwege zijn visies. Gebrek aan verdere informatie bemoeilijkt het een helder beeld te krijgen van deze zaak, daar alles achter gesloten deuren plaatsvindt.
5 juli Enoh Meyomesse krijgt nog 6 maanden gevangenisstraf erbij, wat betekent dat hij 13 maanden zonder vorm van proces vastzit.
14 december Enoh Meyomesse wordt schuldig bevonden aan diefstal en illegale verkoop van goud. Hij kan hiervoor zeven jaar gevangenisstraf krijgen. WiPC International meent dat deze zaak vooral politiek is bepaald. Meyomesse ontkent alle beschuldigingen en houdt vol dat hij is gearresteerd vanwege zijn standpunten in zijn geschriften en zijn politiek activisme. Hij was kandidaat voor de presidentiële verkiezingen op 9 oktober 2011.
Koeweit
04 juni Aan blogger Hamad Al-Naqi wordt een 10-jarige gevangenisstraf opgelegd vanwege belediging van de profeet Mohammed en de leiders van Bahrein en Saoedi-Arabië. Hij zou de belangen geschaad hebben van beide landen en via zijn telefoon valse informatie verspreid hebben.
Mexico
6 januari Journalist Raúl Régulo Garza Quirino wordt doodgeschoten. Een directe aanleiding lijkt er niet, maar in Mexico worden geregeld journalisten die kritisch schrijven over (lokale) overheden en drugskartels vermoord.
31 maart De vermaarde dichter en vertaler Guillermo Fernández García is op gruwelijke wijze vermoord in zijn huis in Toluca. In Mexico is onder internationale druk, met name door PEN International, een wetswijziging aangenomen die elke misdaad tegen journalisten, schrijvers en bloggers als een federale misdaad beschouwt. Hierdoor zouden de lokale autoriteiten veel meer grip kunnen krijgen op deze misdaden en zou de corruptie, die vooral op staatsniveau plaatsvindt, mogelijk kunnen worden beteugeld. Deze wijziging moet echter nog door de 17 afzonderlijke staten geratificeerd worden. Bij invoering van deze wetswijziging zou de vrijheid van meningsuiting veel beter beschermd zijn.
28 april De Mexicaanse journaliste Regina Martínez wordt op beestachtige wijze in haar huis vermoord in Veracruz. De politie vermoedt dat de moord verband houdt met haar artikelen over drugstransporten en georganiseerde misdaad.
13 mei De Mexicaanse journalist René Orta Salgado, tevens politiek activist, wordt dood gevonden in de laadbak van zijn auto. Hij had volgens de politie vooraf geen doodsbedreigingen ontvangen.
18 mei Journalist Marco Antonio Ávila García wordt dood in Empalme aangetroffen. Hij is gemarteld. Hij maakte reportages over georganiseerde misdaad.
15 juni Wederom is een Mexicaanse journalist vermoord: misdaad-verslaggever Víctor Manuel Báez Chino. In Xalapa werd hij ontvoerd. Zijn lichaam werd later gedumpt teruggevonden. De Mexicaanse moordpartijen vertonen duidelijk een patroon. In het eerste halfjaar zijn 8 journalisten en schrijvers vermoord en staat het land wat vermoorde schrijvers/journalisten betreft, statistisch tussen het conflictueuze Somalië (6 moorden) en het in bloed gedrenkte Syrië (11 moorden).
24 juni President Calderón ondertekent een voorstel tot wijziging van artikel 73 van de grondwet, waardoor de federale en staatsautoriteiten verplicht worden het recht van journalisten en mensenrechtenverdedigers te beschermen.
16 oktober Journalist, webdirecteur Ramón Abel López Aguilar, wordt vermoord teruggevonden, nadat hij door een gewapende bende ontvoerd was. Hij werd door zijn hoofd geschoten. Zijn dood wordt met zijn journalistiek werk in verband gebracht. Sinds 2000 zijn er 80 journalisten vermoord en worden er 15 vermist. De meeste van deze misdaden zijn nooit onderzocht.
14 november Freelance journalist en misdaadverslaggever Adrián Silva Moreno wordt doodgeschoten, samen met een vroegere politieagent. Familieleden en collega’s die zijn lichaam bij het mortuarium bezoeken, ontvangen ook doodsbedreigingen.
Myanmar (Birma)
13 januari 651 gevangenen worden vrijgelaten als gevolg van een presidentiële amnestieverlening. Onder hen zijn de beroemde komiek/dichter/musicus Zarganar (die tot 35 jaar celstraf veroordeeld was) en de dichters U Zeya en Min Ko Naing.
Nepal
23 maart Schrijver en journalist Kanak Mani Dixit en twee andere vooraanstaanden ontvangen impliciete doodsbedreigingen nadat ze tot ‘vijanden van het volk’ werden verklaard door de heersende Maoïstische Partij.
20 november Schrijver Amar Neupane wordt met de dood bedreigd vanwege zijn met een award bekroonde roman Seto Dharti. In Nepal gebeuren deze bedreigingen straffeloos. Zijn boek werd op 19 oktober verbrand in de straten van Pokhara door de Bhujel-gemeenschap, die hem ervan beschuldigt hun gemeenschap te vernederen.
Oezbekistan
25 januari Een redacteur van de nu niet meer bestaande oppositie-krant Erk, Muhammed Bekjanov, die sinds 1999 wordt vastgehouden, krijgt enkele dagen voor hij zou worden vrijgelaten, nog eens 5 jaar extra celstraf. Hij had al 13 jaar vastgezeten op louter politieke gronden.
Qatar
29 november Dichter Mohammed Ibn al-Dheeb al-Ajami, opgepakt op 16 november 2011 nadat een video verspreid was waarin hij zijn gedicht ‘Tunesische Jasmijn (over de opstand die aanzette tot de Arabische Lente) voorlas, is tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld. Hij had in een ander gedicht regeringen in de Golfstaten bekritiseerd met zinnen als ‘We are all Tunesia in the face of the repressive elite’ en de emir van Qatar beledigd. Hij zou gemarteld zijn en een ill-treatment hebben ondergaan. De processen tegen hem vonden plaats achter gesloten deuren. Zijn advocaat, die hem niet mocht verdedigen, gaat in hoger beroep.
Hij wordt beschuldigd van het ‘aanzetten tot omverwerping van het heersende regime’.
Voor zijn veiligheid wordt gevreesd.
Rusland
26 april Drie leden van de Russische punkband Pussy Riot zijn in maart gevangengenomen. Hun voorarrest wordt verlengd tot 24 juni. Het gaat om Maria Alyokhina, Nadezhda Tolokonnikova en Ekaterina Samusevich. PEN International gelooft dat vooral de tekst van een lied, dat opgenomen werd zonder goedkeuring in de Saviour-kathedraal in Moskou, de reden van de arrestatie is. Ze gingen op 21 februari de kerk binnen met kleurige kleding en maskers en dansten enkele minuten voor het altaar terwijl ze hun ‘punk-gebed’ zongen. Ze zouden 7 jaar celstraf kunnen krijgen o.g.v. ‘hooliganism’. In het lied, Holy Shit, halen ze uit naar Putin en de Russisch-orthodoxe kerk:
PUNK MOLEBEN – VIRGIN MARY PUT PUTIN AWAY
(chorus)
O Virgin Mother of God, put Putin away
Рut Putin away, put Putin away
Black robe, golden epaulettes
All parishioners crawl to bow
The phantom of liberty is in heaven
Gay-pride sent to Siberia in chains
The head of the KGB, their chief saint,
Leads protesters to prison under escort
In order not to offend His Holiness
Women must give birth and love
Shit, shit, the Lord’s shit!
Shit, shit, the Lord’s shit!
(chorus)
O Virgin Mother of God, become a feminist
Become a feminist, become a feminist
The Church’s praise of rotten dictators
The cross-bearer procession of black limousines
A teacher-preacher will meet you at school
Go to class – bring him money!
Patriarch Gundyaev believes in Putin
Bitch, better believe in God instead
The belt of the Virgin can’t replace mass-meetings
Mary, Mother of God, is with us in protest!
(Chorus)
O Virgin Mother of God, put Putin away
Рut Putin away, put Putin away
8 augustus Het proces tegen de drie leden van Pussy Riot is gesloten. Wereldwijd heeft dit proces tot ontzetting en ongeloof geleid.
17 augustus De drie leden van Pussy Riot krijgen ieder twee jaar gevangenisstraf.
10 oktober Een van de Pussy Riot-leden, Ekaterina Samusevich, wordt vrijgelaten na vrijspraak van de aanklacht ‘vandalisme, daartoe aangezet door religieuze haat ’. De andere twee vrouwen, Maria Alyokhina en Nadezhda Tolokonnikova, worden naar een strafkolonie in de Oeral gestuurd.
6 december Schrijver, redacteur en mensenrechtenactivist Stanislav Dmitriyevsky staat voor het gerechtshof vanwege een 1200 pagina’s tellend boek over het met de voeten treden van mensenrechten ten tijde van het gewapend conflict in de Tsjetsjeense Republiek. In het eerste proces eist de aanklager verbod van het boek vanwege de ‘extremistische inhoud’. PEN International beschouwt het proces als een voorbeeld van toenemend misbruik van anti-extremisme-wetgeving in Rusland om legitieme kritische geluiden te smoren.
16 december De veroordeling van een vroegere hoofdofficier van politie, luitenant-kolonel Pavlyuchenkov, i.v.m. zijn aandeel in de organisatie van de moord op Anna Politkovskaya in 2006 is een stap in de goede richting, maar de verantwoordelijken achter deze moord lopen nog altijd vrij rond. Hij krijgt een celstraf van elf jaar. Hijzelf noemde twee oppositie-leiders in ballingschap, de Russische oligarch Boris Berezovski en de Tsjetsjeense leider van de afscheidingsbeweging, Akhmed Zakayev, als de bedenkers van de moord. Zoals algemeen bekend is, was Politkovskaya uiterst kritisch in haar geschriften over Vladimir Poetin en noemde ze hem “een naar macht hunkerend product van zijn eigen geschiedenis in de gewapende strijdkrachten”. Pavlyuchenkov, die verantwoordelijk was voor de bewaking van Politkovskaya, voorzag de drie Tsjetsjeense broers die haar vermoordden van hun wapens. De regering lijkt niet dieper in deze kwestie te willen duiken, omdat het vermoedelijke échte brein achter de moord een invloedrijk persoon is in de Russische machtshiërarchie.
Saoedi-Arabië
13 februari Schrijver Hamza Kashgari wordt uitgeleverd aan Saoudi-Arabië i.v.m. beschuldiging van blasfemie. Hij vluchtte op 7 februari naar Maleisië na doodsbedreigingen. Hij wordt beschuldigd van afvalligheid, waarvoor in Saoedi-Arabië de doodstraf staat. In een twitterbericht ‘besmaadde’ hij de profeet Mohammed.
24 april Dichter-journalist Habib Ali al-Maatiq, die zonder aanklacht sinds 22 februari 2012 vastzit vanwege zijn kritische verslaggeving, is in gevaar. Men vreest voor marteling en ‘ill-treatment’. Hij steunde openlijk hervormingsgezinde protesten.
Somalië
29 oktober Dichter en toneelschrijver Warsame Shire Awale is doodgeschoten door een groep onbekende mannen. Hij werd al eerder bedreigd. In zijn toneelstukken kritiseert hij de aan Al Qaida-geliëerde groep Al-Shabaab.Hij werkte voor de radio en is de achttiende media-medewerker die dit jaar in Somalië vermoord werd.
Sri Lanka
24 januari Twee jaar na de verdwijning van de vooraanstaande journalist Pregeeth Ekanaliyagoda is er nog altijd geen onderzoek naar deze zaak gedaan. Het vermoeden is groot dat regeringsgezinde troepen verantwoordelijk zijn voor zijn verdwijning en moord i.v.m. zijn openlijke steun voor de oppositie tijdens de verkiezingen in 2010.
Soedan
14 juni Dichter Abdelmoniem Rahma, die op 2 september 2011 gearresteerd werd in Blue Nile State, wordt ter dood veroordeeld door een militair gerechtshof. Zijn vonnis komt voort uit zijn banden met de politieke beweging Sudan Peoples Liberation Movement-North (SPLM-N).
Syrië
13 februari Bij anti-regeringsprotesten gebruiken de Syrische autoriteiten excessief geweld. Er zijn massa-arrestaties en verdwijningen van burgers, onder wie journalisten, bloggers, schrijvers en mensenrechtenactivisten.
17 februari Mazen Darwich wordt met dertien andere mensenrechtenactivisten en -bloggers van het ‘Centrum voor Media en Vrijheid van Meningsuiting’ vastgehouden op een onbekende plek vanwege hun houding jegens de overheid. Darwich zat eerder vast voor zijn vredelievende oppositionele activiteiten.
22 februari Herdacht wordt het verlies van een van de meest gerespecteerde oorlogscorrespondenten, Marie Colvin, gedood door een bombardement in Homs. Ook de Franse fotograaf Remi Ochlik en de Syrische journalist Ramy al-Sayed kwamen daarbij om.
26 maart Dichter en blogger Dia’a Al-Abdullah, gearresteerd op 13 februari 2012 na het schrijven van een open brief aan de Syrische president, wordt in afzondering gehouden op een onbekende locatie. In deze brief vroeg hij de president om af te treden om verder bloedvergieten te voorkomen.
23 april De vooraanstaande schrijver/filosoof Salam Kila wordt gearresteerd vanwege zijn geschriften over de recente gebeurtenissen in Syrië. Hij wordt op een onbekende locatie vastgehouden.
13 mei Salam Kila (zie 23 april) wordt vrijgelaten en gedeporteerd naar Jordanië. Hij is in de gevangenis gemarteld.
Turkije
23 maart Professor Büşra Ersanlı en Honorary Member van PEN Nederland, uitgever Ragıp Zarakolu, beiden in oktober 2011 gearresteerd, zijn formeel in staat van beschuldiging gesteld. De eis is maximaal 22 ½ jaar celstraf voor Ersanli en 15 jaar voor Zarakolu, Ersanli vanwege het leiden van een illegale (pro-Koerdische) organisatie en Zarakolu vanwege zijn hulp aan en het ophitsen van een illegale (pro-Koerdische) organisatie (zie uitvoerige berichtgeving in mijn WiPC-jaarverslag van 2011).
28 maart Schrijver Ahmet Şık, die zijn celstraf heeft uitgezeten, wordt nu met de dood bedreigd en ziet verdere aanklachten tegemoet.
13 april Ragıp Zarakolu en 14 andere activisten zijn vrijgelaten in afwachting van hun proces. Zarakolu kan evenwel een langdurig proces verwachten en een detentie die tot 15 jaar kan oplopen.
8 juli De Turkse uitgevers van William Burroughs The Soft Machine en van Chuck Palahniuks Snuff lopen de kans drie jaar celstraf te krijgen voor hun vertalingen. Als zij in de tussentijd nog meer ‘obscene’ literatuur verspreiden, zo dreigen de aanklagers, worden deze handelingen toegevoegd aan hun cases.
16 juli Hoogleraar en politiek wetenschapper Büsra Ersanli wordt vrijgelaten. Haar proces wordt echter voortgezet vanaf 1 oktober. Zij wordt beschuldigd van het steunen van een illegale pro-Koerdische organisatie, evenals Ragip Zarakolu, waarvoor volgens de anti-terrorismewet 7,5 tot 22 jaar celstraf kan staan.
13 december Schrijfster, sociologe en feministe Pinar Selek ziet een nieuw proces tegemoet op basis van beschuldigingen waarvan ze drie keer eerder werd vrijgesproken. Als ze schuldig wordt bevonden loopt ze de kans levenslang te krijgen zonder het recht van weerwoord. Lidmaatschap van de verboden PKK en/of steun aan gewelddadige acties zijn nooit aangetoond. Het WiPC is van mening dat ze op deze wijze gestraft wordt voor haar langdurige steun , sinds de jaren tachtig, aan en werk voor minderheidsgroeperingen als de Koerden in Turkije. Ze ontvluchtte Turkije enkele jaren geleden en kan niet terugkeren vanwege de dreiging van arrestatie en gevangenschap.
14 december Het proces tegen Pinar Selek (zie 13 december) wordt verschoven naar 24 januari 2013.
Vietnam
13 januari De Frans-Vietnamese universiteitsdocent en internetschrijver Pham Minh Hoang, die in 2011 tot 3 jaar celstraf veroordeeld was om zijn kritische geschriften jegens de regering, wordt vrijgelaten.
24 september Aan drie bloggers, Nguyen Van Hai (aka Dieu Cay), Ta Phong Tan en Phan Thanh Hai worden hoge straffen uitgedeeld vanwege ‘anti-staat-propaganda’ in hun artikelen, wat vooral hun roep om meer democratie en mensenrechten behelst: respectievelijk 10, 12 en 13 jaar. Internationaal leiden deze vonnissen tot grote protesten. Blijkens een brief van de ambassade aan PEN Nederland protesteren ook de EU en de ambassade van Nederland: ‘De Nederlandse ambassade in Hanoi volgt de ontwikkelingen op het gebied van mensenrechten in Vietnam ook op de voet, in het bijzonder waar het gaat om beperkingen van de vrijheid van meningsuiting, de rol en vrijheid van de media, internetvrijheid en het vasthouden van bloggers. Over deze beperkingen alsmede het vasthouden en vervolgen van bloggers worden geregeld ernstige zorgen overgebracht.
Met betrekking tot deze drie bloggers hebben westerse ambassades herhaaldelijk aangedrongen aanwezig te kunnen zijn tijdens de rechtszaak. Namens de EU was aanwezig de politieke raad van de EU-delegatie. Nederland onderschrijft dan ook de verklaring van HV Ashton, die meteen na het vonnis werd uitgebracht. Daarin werd ernstige zorg uitgesproken over de hoogte van de straffen en wordt Vietnam opgeroepen zijn internationale verplichtingen te respecteren en de bloggers onmiddellijk vrij te laten (…). Nederland zal blijven aandringen op het respecteren van de vrijheid van meningsuiting en in het bijzonder internetvrijheid in Vietnam, waarbij het opereren in EU-verband hierbij het meest effectief is’.
31 oktober Twee songwriters worden beschuldigd van ‘anti-staatpropaganda tegen de Socialistische Republiek Vietnam’. Het gaat om Vo Minh Tri (auteursnaam Minh Tri en Viêt Khang) en Tran Vu Anh Binh (schrijversnaam: Hoang Nhat Thong). Ze krijgen respectievelijk 4 en 6 jaar celstraf vanwege hun kritische liedjes die ze op internet plaatsten. Ze worden ook ervan beschuldigd banden te hebben met de organisatie Tuoi Tre Yeu Nuoc, die voorstander is van democratische hervorming en mensenrechten wil respecteren.
Wit-Rusland
2 maart Schrijver en PEN-lid Ales Byalyatski, die op 24 januari een vonnis van 4½ jaar gevangenisstraf kreeg, is overgeplaatst naar een werkkamp in de oostelijke stad Babruysk. Zijn arrestatie op 4 augustus 2011 was formeel op grond van belastingontduiking, maar hield direct verband met zijn mensenrechtenactivisme.
12 april De gezondheid van de gevangen Dimitry Bondarenko, leider van de burgercampagne ‘Europees Wit-Rusland’ en vertegenwoordiger van presidentskandidaat Andrei Sannikov, is slecht. In december 2010 nam hij deel aan een vreedzame bijeenkomst en kreeg daarvoor twee jaar celstraf.
15 april Dimitry Bondarenko wordt onder internationale druk vrijgelaten, samen met Andrei Sannikov, die tijdens de presidentiële verkiezingen in 2010 de tegenstander was van president Alexander Lukashenko.
26 juni Journalist Andrzej Poczobut, een prominent Pools-Wit-Russische minderhedenactivist, loopt de kans vijf jaar celstraf te krijgen vanwege belediging van de president in artikelen in onafhankelijke media. Amnesty International en PEN International zijn van mening dat diens straf deel uitmaakt van het voortdurende pestgedrag jegens burger-activisten en journalisten.
30 juni Andrzej Poczobut wordt onder grote internationale druk vrijgelaten.
