WIPC activiteiten januari – maart 2017
Sytske Söteman schreef een verslag van de activiteiten van het WIPC van januari tot en met maart 2017. Een overzicht van onze berichten op Facebook, op de website en de speciale acties die we ondernamen in de afgelopen maanden
- SIRENEMAIL
Januari
Op de eerste maandag van het jaar vroegen wij onze leden een persoonlijk bericht te sturen naar een schrijversechtpaar in China, waarvan de man, Liu Xiaobo, inmiddels elf jaar in de gevangenis zit en de vrouw, Liu Xia, al zes jaar onder huisarrest wordt gehouden.
Liu Xiaobo: dichter, voormalig voorzitter van het Independent Chinese PEN Centre en in 2010 ontving hij de Nobel Prijs voor de Vrede ” voor zijn lange en niet-gewelddadige strijd voor fundamentele mensenrechten in China.” Liu Xia: dichter en beeldend kunstenaar.
Februari
In februari wezen wij onze leden op het lot van Rashad Ramazanov in Azerbeidzjan.
Deze schrijver en blogger werd in mei 2013 veroordeeld tot een gevangenisstraf van negen jaar vanwege zijn kritische uitlatingen over de regering van zijn land. In de gevangenis van Baku werd hij op 23 januari zonder aanwijsbare reden in eenzame opsluiting gezet. Sindsdien mag zijn familie hem niet bezoeken en is het contact met zijn advocaat verboden. Zij vrezen voor zijn gezondheid die toch al zwak is.
Zelf stuurden wij een brief naar de Ambassade van Azerbeidzjan in Den Haag, waarin wij de ambassadeur verzochten onze zorgen en onze wens tot onmiddellijke vrijlating van Rashad Ramazanov over te brengen aan zijn regering.
Maart
In maart vestigden we de aandacht van onze leden op de Egyptische Alaa Abd El Fattah, een vooraanstaande blogger en vreedzame actievoerder voor de vrijheid van meningsuiting in zijn land.
Twee jaar geleden werd Abd El Fattah tot vijf jaar gevangenisstraf veroordeeld vanwege zijn kritische houding waaraan hij zowel op zijn blog als door deelname aan vreedzame demonstraties uiting gaf. Ook al eerder was hij gearresteerd en zonder vorm van proces in de cel gezet. Hij zou dus nog drie jaar moeten zitten, maar volgens PEN Engeland, die nader onderzoek deed, proberen de autoriteiten hem nu al van nieuwe strafbare feiten te beschuldigen om zijn gevangenschap te kunnen verlengen en anderen ervan te weerhouden zich uit te spreken.
Als PEN stuurden we een brief naar de ambassadeur van de Arabische Republiek Egypte in Den Haag. Hopelijk stuurden onze leden, net als wij zelf, een persoonlijk bericht naar Alaa.
- Turkije bleef opnieuw onze bijzondere aandacht vragen:
We plaatsten een bemoedigende nieuwjaarswens van Turkse journalisten aan hun collega’s in de gevangenis: “Wij groeten onze collega-journalisten in de gevangenis en wensen hun een Vrij Nieuwjaar!”
Wij steunden de oproep voor directe vrijlating van de journalist Ahmet Şık en ondertekenden de petitie van PEN Engeland. Sinds 29 december zit hij in voorarrest op beschuldiging van het maken van propaganda voor de PKK (de Koerdische Arbeiders Partij) en de Gülenbeweging (die er door Erdoğan van wordt beschuldigd de mislukte coup in juli 2016 te hebben geïnitieerd) en andere staatsgevaarlijke activiteiten.
In maart 2016 was het door Ahmet Şık geschreven rapport Journalism Under Siege (published by English PEN, Free Word en ARTICLE 19, in partnership with the Committee to Protect Journalists) verschenen. Al voor de coup werden namelijk de onafhankelijk media en journalisten geconfronteerd met een toenemende onderdrukking van het recht op vrije meningsuiting door middel van uitsluiting en opsluiting. Toentertijd zaten er ‘nog maar’ 39 journalisten in de gevangenis. Inmiddels is de regering onder de met negentig dagen verlengde noodtoestand onverminderd doorgegaan met het sluiten van kranten, het arresteren van journalisten, het smoren van elk kritisch geluid en is dat aantal inmiddels gestegen tot over de 150. Dat is meer dan in landen als China, Eritrea en Egypte.
De voorzitter van PEN International, Jennifer Clement, riep op tot aanhoudend protest tegen het muilkorven van kritische stemmen door de Turkse overheid. Ook buitenlandse journalisten wordt inmiddels de toegang tot het land geweigerd door hun perskaart niet te verlengen, of door hen met dwang uit te zetten.
Toen op 27 januari 2017 een hoge delegatie van PEN International haar Turkse missie afsloot in Istanbul stuurde zij een solidariteitsboodschap aan de schrijvers in Turkije, die mede werd ondertekend door bekende auteurs als Elfriede Jelinek, J.M Coetzee, Mario Vargas Llosa, Elif Shafak, Margaret Atwood, Salman Rushdie, Ian Rankin, Jonathan Franzen, John Ashbery, Elena Poniatowska, Tariq Ali, Yann Martel, de dichter Adonis, de kunstenaar Ai Weiwei, onderzoeksjournalisten Lydia Cacho en Khadija Ismayilova en de voorzitters van meer dan 20 PEN-centra.
In PEN’s message of solidarity zeggen de schrijvers onder andere het volgende:
‘We are writing to you to let you know that you are not alone. We are writing to tell you that we will not stand idly by in your time of need. We will not be silent while your human rights are violated. We will raise our global voice against any effort to silence yours.’
Vervolgens werden – ook in januari – de Koerdisch-Iraanse (dus buitenlandse) schrijver en journalist Sajjad Jahan Fard en zijn vriend Hassan Baladeh gevangen gezet op beschuldiging van lidmaatschap van een terroristische organisatie, nadat ze op hun rondreis aldaar foto’s hadden genomen in Mardin (Koerdisch gebied in Zuid-Oost Turkije) en contact gehad met Koerdische intellectuelen en uitgeverijen. Er hangt hun een gevangenisstraf van 10 jaar boven het hoofd.
PEN International verzocht de Turkse autoriteiten om hun onmiddellijke vrijlating. Wij ondersteunden dat verzoek op Facebook.
Eind februari hield PEN Nederland samen met de organisator Amnesty International Nederland, de NVJ en The Hague Peace project een picket-line bij zowel de ambassade als het consulaat van Turkije in Den Haag en Rotterdam met als motto: “Journalistiek is geen misdaad”. Wij hielden grote borden omhoog met de foto’s en namen van Turkse journalisten in de gevangenis.
We bezochten bovendien de middag van “The Hague Freedom Book Fair on Turkey”. Zie het aparte verslag daarover.
De andere landen waaraan wij aandacht hebben besteed:
Egypte:
Ondanks internationale protesten en een ’twitterstorm’ op initiatief van PEN Engeland wees het Egyptische Hof het derde verzoek tot vrijlating van Ahmed Naji af. Ter gelegenheid van de campagne voor Ahmed Naji publiceerde PEN Engeland een ‘Zeer Kort Verhaal’ van hem in het Engels, dat wij overnamen. Ook plaatsten we een interview met Ahmed Naji over de kracht van literatuur.
Op 22 december kwam hij alsnog voorlopig vrij, op 1 januari hoorde hij dat hij niet terug hoefde naar de gevangenis, maar dat hij in april opnieuw moest voorkomen. Hij blijft dus aangeklaagd.
China
Niet alleen schrijvers ook advocaten worden in China op alle mogelijke manieren dwarsgezeten. “Lawyers Without Borders” organiseerde daarom op de jaarlijkse “Dag van de Bedreigde Advocaat” (24 januari) een manifestatie en een seminar over advocaten in China. In juli 2015 begon er een ongeëvenaarde en schijnbaar goed gecoördineerde arrestatiegolf, waarbij ruim 300 mensenrechtenadvocaten, medewerkers van advocatenkantoren en mensenrechtenactivisten onder huisarrest werden geplaatst of gearresteerd.
Bij de Chinese ambassade werd de Adriaan Goekooplaan omgedoopt in de Wang Yulaan, de naam van de Chinese mensenrechtenadvocate die in de gevangenis zit.
PEN Nederland was erbij.
Amerika
Ook in Amerika zijn onafhankelijke journalisten en media onder druk komen te staan sinds het presidentschap van Trump. Schrijvers in de VS lieten zich horen op de geboortedag van Martin Luther King: “Louder together”. Trumps oorlog tegen de media is immers een gevaar voor journalisten in de hele wereld.
PEN America begon een ‘alert’ voor schrijvers die werden getroffen door de anti-immigratiemaatregelen van Trump. En zij schreven hem een open brief, waarin zij hem vroegen om “the freedom of movement and the global exchange of arts and ideas” te waarborgen.
Zuid Afrika:
We plaatsten het bericht van PEN Zuid-Afrika, waarin zij hun ernstige zorgen uitten over de extreme veiligheidsmaatregelen van President Jacob Zuma en zijn regering voorafgaand aan de presidentiële ‘State of the Nation’ voor het Parlement. Die zouden de vrije berichtgeving door de media ersnstig belemmeren.
8 maart 2017
Sytske Sötemann
