Verslag verblijf Zuid-Afrika

In februari 2022 riepen we onze leden op om zich aan te melden voor een schrijfresidentie in Zuid-Afrika, die plaats zou vinden in juni 2022. Leden van drie internationale PEN-centra, te weten PEN South Africa, PEN Afrikaans en PEN Nederland, konden zich hiervoor aanmelden. Hierna werden alle kandidaten onderworpen aan een selectieprocedure. Dichter Emma Crebolder werd uitgekozen en heeft onderstaand verslag toegestuurd naar aanleiding van dit verblijf.

Het verblijf van een maand in de schrijversresidentie te Sommerset-Oost, Zuid-Afrika.

Dank aan PEN Nederland die mij in samenwerking met PEN Afrikaans en PEN Zuid-Afrika de mogelijkheid boden met vijf Zuid-Afrikaanse auteurs in het zogenoemde Paulethouse te verblijven. De naamgever van dit landhuis schonk het ten behoeve van de ontwikkeling van schrijvers en het Afrikaans. Deze Jakes Gerwel was nauw betrokken bij Nelson Mandela en schreef mede diens toespraken.

Wij, de zes uitverkorenen in dit gastvrije huis vertegenwoordigden evenzovele culturen en decennia. Het feit dat vijf  van de residenten in Zuid-Afrika geboren zijn maakte ons, vaak onuitgesproken, bewust van de kloof die vanuit het pijnlijke verleden is ontstaan.

Het was een groot voorrecht om als groep te mogen ervaren hoe we de verschillen  wisten te overbruggen. Er werd Xhosa, Afrikaans, Ghoema, Nederlands en Engels gesproken, maar rond het haardvuur, het was winter in juni, werd een gezamenlijke taal gebezigd die ons allen verrijkte en inspireerde. De klaterende lach van onze gitarist en dichter. Het gejuich toen de roman van Mphuthumi Ntabeni The Wanderers werd genomineerd voor de belangrijkste literaire prijs in Zuid-Afrika. Hoe onze laatstgeborene zich aansloot bij het klimaatdichters gilde van Nederland en Vlaanderen. Hoe de vlijtigste begon met het leren van het Xhosa, niet alleen omdat zij mijn kennis van Afrikaanse talen waardeerde maar zeker ook als inhaalslag.  Hoe ik als eerstgeborene door mijn kompanen gesterkt en verjongd terugkwam van dit bezielende schrijfavontuur. Hoe wij nu na een jaar elkaar op de hoogte blijven houden van het wel en wee van ons schrijversbestaan.

Emma Crebolder, september 2023