Ken Saro-Wiwa 20 jaar geleden vermoord – Shell komt beloftes nog steeds niet na

Ter herdenking van de executie op 10 november 1995 van Nigeriaanse dichter en activist Ken Saro-Wiwa (1941-1995) organiseerde de Noorse PEN op 11 november in Oslo een seminar over olie, klimaat en mensenrechten onder de titel “Oil, climate and human rights – the legacy of Ken Saro-Wiwa“. In de jaren negentig stelde Saro-Wiwa Royal Dutch Shell verantwoordelijk voor uitbuiting van zijn landgenoten en vervuiling van zijn landstreek Ogoni, in het zuiden van Nigeria. Na een demonstratie 20 jaar geleden werd hij onschuldig geëxecuteerd voor moorden die hij niet had begaan, samen met acht anderen. – een verslag door Ronald Bos

Nnimmo Bassey, vriend van Saro-Wiwaa en dichter, hield in Oslo een inleiding en las een paar gedichten van Saro-Wiwa voor. Hij vertelde ook over het schokkende feit dat de gemiddelde levensverwachting in Ogoni op dit moment 43 jaar is, mede als gevolg van de activiteiten van de oliemaatschappijen. In het bijzonder Shell.

Beate Slydal, adviseur van de Noorse afdeling van Amnesty presenteerde de verbijsterende conclusies van Clean it up, een recent rapport over Shell’s onware verklaringen over hun omgang met de olielekkages in de Niger Delta. Het komt er kort gezegd op neer dat Shell zich niet houdt aan de beloften die zijn gedaan om de vervuiling in Ogoni ongedaan te maken. Het rapport staat op de website van Amnesty Nederland.

Dat dit seminar in Noorwegen plaatsvindt, is niet zo vreemd. Het Noorse Statoil is offshore in Nigeria een partner van Shell en bovendien een van de grote aandeelhouders. Vraag van de Noorse PEN was dan ook wat de Noorse overheid kan doen om Shell op zijn verplichtingen te wijzen. Opmerkelijk is dat er in Nederland geen herdenking was voor de executie van Saro-Wiwa en nauwelijks aandacht voor het rapport. Het koningshuis van de Oranjes hoort tot de grootste aandeelhouders van Royal Dutch Shell. Ooit iets van Beatrix of Willem Alexander over Shell in Nigeria gehoord?

Ken Saro-Wiwa was niet alleen activist, maar ook dichter. Dit schreef hij in 1993, twee jaar voor hij werd vermoord:

The True Prison

It is not the leaking roof
Nor the singing mosquitoes
In the damp, wretched cell
It is not the clank of the key
As the warden locks you in
It is not the measly rations
Unfit for beast or man
Nor yet the emptiness of day
Dipping into the blankness of night
It is not
It is not
It is not

It is the lies that have been drummed
Into your ears for a generation
It is the security agent running amok

Executing callous calamitous orders
In exchange for a wretched meal a day
The magistrate writing into her book
A punishment she knows is undeserved
The moral decrepitude
The mental ineptitude
The meat of dictators
Cowardice masking as obedience
Lurking in our denigrated souls
It is fear damping trousers
That we dare not wash
It is this
It is this
It is this
Dear friend, turns our free world
Into a dreary prison

Ken Saro-Wiwa
1993