Boek van de maand: “Over de grens”

Jang Jin-sung: Over de grens – Mijn ontsnapping uit Noord-Korea
Vertaling Remco Breuker – De Arbeiderspers, 2015

Over de grens van Jang Jin-sung is het waargebeurde verhaal van een vlucht in 2004 uit het meest gesloten land van de wereld, Noord-Korea, naar Zuid-Korea. Jang is nu hoofdredacteur van de onafhankelijke nieuwssite New Focus International, die kritisch over het land bericht.

Ooit was dat anders: Jang Jin-sung behoorde tot de elite rondom de grote leider Kim Jong-il. Hij werd zelfs verkozen tot diens ‘hofdichter’. Aan zijn bevoorrechte leven kwam abrupt een einde toen hij een verboden, buitenlands boek uitleende aan een vriend. De vriend liet het boek liggen in de metro, en ze werden beiden verdacht; ze moesten vrezen voor hun leven. Met achterlating van hun familie en vrienden vluchtten ze via China naar Zuid-Korea, een levensgevaarlijke daad. Tot het weinige wat Jang meenam behoorde een bundeltje gedichten, niet geschreven ter ere van her staatshoofd maar persoonlijke poëzie – streng verboden in Noord-Korea.

Over de grens geeft een unieke kijk in de werkelijkheid van dat vreeswekkende land: een regime dat veel geld stopt in kernproeven, terwijl de bevolking straatarm is en honger lijdt, dat op scholen kinderen hersenspoelt, dat ‘andersdenkende’ schrijvers en journalisten opsluit in concentratiekampen.

Het boek is vertaald en ingeleid door Remco Breuker, hoogleraar Koreastudies aan de Universiteit Leiden, waar Jang Jin-sung vorig jaar gasthoogleraar was. ‘Het is onvoorstelbaar dat in een staat als Noord-Korea literatuur wordt geproduceerd,’ schrijft Breuker. ‘Niet dat er niet veel geschreven wordt. Er wordt eindeloos veel geschreven. En alles onder auspiciën van de propagandadiensten wier missie het is om de cultus van de regerende Kim op alle mogelijke manieren luister bij te zetten.’

Dankzij de vlucht van Jang Jin-sung kunnen wij nu wél lezen wat er in Noord-Korea gebeurt, en kan hij voortaan schrijven wat hij te vertellen heeft.