‘Een zwarte dag voor de Turkse pers’

6 maart 2016.

Geschokte reactie op overname oppositiekrant Zaman door Turkse autoriteiten

‘De grondwet is geschonden. Een zwarte dag voor de Turkse pers’, staat er op de voorpagina van de zaterdagkrant van Zaman, de grootste oppositiekrant in Turkije. Journalisten wisten deze laatste staatsbemoeienisvrije editie van hun krant vrijdag af te maken voordat de politie binnenviel.

Een rechtbank wees vrijdag 4 maart een bewindvoerder aan die voor meer controle moet zorgen over Zaman. Enkele uren later viel de politie de redactie binnen. 
Vrijdagavond en zaterdag verzamelden demonstranten zich voor het kantoor. Zaterdag waren het er tweeduizend. Zij scandeerden slogans en droegen borden met teksten als ‘handen af van mijn krant’. Op beide dagen gebruikte de politie traangas en waterkanonnen om betogers uiteen te drijven.

Demonstranten worden opgejaagd met traangas. © AFP

Zaterdag 5 maart ontsloeg de bewindvoerder de hoofdredacteur van Zaman,  Abdülhamit Bilici, en de prominente columnist Bulent Kenes. Journalisten moesten langs veiligheidsmensen om hun kantoor binnen te komen en konden vervolgens niet inloggen op de computersystemen. Een journalist, Abdullah Bozturk, zegt dat de bewindvoerders proberen het online archief te wissen.

Volgens de aanklager was de overname nodig omdat de krant sterke banden heeft met Fethullah Gulen, een in de Verenigde Staten wonende geestelijke en vijand van het regime. Gulen zou een coup op de Turkse regering voorbereiden en wordt aangeklaagd vanwege terroristische activiteiten.

De Turkse premier Ahmet Davutoglu stelde tijdens zijn bezoek aan de Iraanse hoofdstad Teheran dat Turkije het recht heeft te twijfelen aan ‘diegenen die bijdragen aan een poging tot een coup tegen een gekozen regering, zij het op economische of journalistieke wijze’.

Bewindslieden en mensenrechtenorganisaties hebben hun zorgen geuit over de overname. ‘Weer een stap terug in persvrijheid’, twitterde de president van het Europees Parlement, Martin Schulz. ‘Ik ben van plan dit onderwerp maandag bij premier Davutoglu aan te kaarten.’

De EU laat in een verklaring weten de zaak nauwlettend in de gaten te houden. ‘Ieder land, en zeker een kandidaat-EU-lidstaat, moet mensenrechten en persvrijheid respecteren.’ 
De Verenigde Staten reageren ook bezorgd. ‘We beschouwen dit als de jongste in een reeks van verontrustende stappen van de Turkse overheid op het vlak van justitie en wetshandhaving gericht tegen media en andere criticasters’, laat het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken weten.

‘Het is al drie tot vier jaar een gewoonte dat iedereen die zich uitspreekt tegen regeringsbeleid een rechtszaak of een gevangenisstraf tegemoet mag zien’, reageerde hoofdredacteur Bilici. Hij sprak over een ‘donkere periode voor ons land en onze democratie’.


‘Het is een zwarte dag voor de democratie in Turkije’, zegt Sevgi Akarcesme, hoofdredacteur van de Engelstalige variant Today’s Zaman. Hij zei dat niet alle Turkse media volledig verslag doen van de overname en het politieoptreden tegen de protesten, omdat ze bang zijn hetzelfde lot te ondergaan.

Amnesty International reageerde eerder al op geruchten dat de krant overgenomen zou worden. ‘Onafhankelijke media zijn de hoeksteen van de internationale vrijheid. De Turkse overheid walst over de mensenrechten heen’, aldus de mensenrechtenorganisatie.

Volgens critici ziet de Europese Unie veel bedenkelijke maatregelen van de Turkse regering door de vingers omdat zij de hulp van Turkije nodig heeft bij het indammen van de vluchtelingenstroom naar Europa.

Bron: de Volkskrant, 6-3-2016